چگونه شیطان (ابلیس) جز فرشتگان مغرب خداوند شد

در تفسير  منهج الصادقين از تاليفات  ملا فتح الله كاشاني امده است : ميان خلقت  جان « پدر جنيان » و حضرت ادم « پدر ادميان » شصت
هزار سال فاصله بوده و در روايتي ديگر ، علامه مجلسي در سماء العالمِ بحار الانوار از حضرت  امير المومنين علي (ع) روايت كرده : هفت هزار سال قبل از خلقت ادم ، بر روي زمين دو طايفه  زندگي ميكردند ، طايفه ي جن و طايفه ي نسناس.

نسناس طايفه اي بودند كه قدري به انسان شباهت داشتند و داراي يك دست و يك پا و بجاي دهان ، منقار داشتند و مانند چارپايان  ميچريدند ، اغلب اين دو طايفه ، در جنگ و نزاع بودند اما فساد و سركشي جنيان بيشتر بود و  خداوند  جمعي از فرشتگان را به جنگ  انان فرستاد.

در اين جنگ جمع كثيري از جنيان كشته شدند جمعي نيز اسير  و تعدادي نيز به جنگل ها و صحرا ها گريختند . به اذن خداوند كودكان و خردسالان و زنان و مومنين  جنيان ، امان داده شدند . يكي از كودكان جنيان بنام « عزازيل » همين تخم جن ، شيطان لعنت الله عليه بود كه خداوند دو فرشته را مامور نگهداري و تربيت او نمود.

فرشتگان ، اورا به اسمان ها بردند ، شيطان بواسطه ي تعليماتي كه گرفته بود و كثرت عبادت و بندگي خدا ، به درجه و مقامي رسيد  كه همچو فرشتگان مقرب درگاه الهي گرديد ولي پس از هفت هزار سال عبادت ، هنگامي كه حضرت ادم خلق گرديد تمام فرشتگان كه شيطان نيز در بين انان بود ، بر ادم سجده نمودند ولي شيطان ، بخاطر خباثت  و شرارت نهفته در ذاتش ، از امر خداوند سر پيچي كرد.

جنيان چون مانند فرشتگان معصوم نيستند و دچار خطا و لغزش ميشوند ، بهمين خاطر بود كه ابليس مغرور به جنس خود كه از اتش بود به درگاه الهي عرض كرد : چگونه من كه از جنس اتش و برترم بر ادم كه از جنس خاك است سجده كنم.

از حضرت امام صادق (ع) نقل شده كه : پس اينكه ابليس از بارگاه الهي رانده شده ، قادر بود تا هفت اسمان بالا برود و به سخنان فرشتگان گوش كند و خبر هاي اسماني را كسب كند ( استراق سمع = دزديده گوش كردن )  اما با تولد حضرت مسيح (ع) از بالا رفت به سه اسمان بالايي منع شد و فقط ميتوانست تا چهار اسمان بالا برود و وقتي حضرت رسول اكرم (صل الله عليه و اله ) بدنيا امد ، ابليس از صعود به تمام طبقات اسمان ها منع شد و از ان پس فرشتگان ، شياطين جن را با تير هاي شهاب از در هاي اسمان راندند و براي هميشه از صعود به اسمان ها محروم شدند.

از پيامبر اكرم (ص) نقل شده كه فرمودند : خداوند جنيان را بر پنج گروه افريده ، گروهي از انان مانند باد در هوا در حركتند و گروهي شبيه مار ها و گروهي عقرب ها و گروهي ديگر حشرات زميني و گروهي ديگر همچون ادميان هستند كه ثواب و عقاب دارند